Skolyoz Belirtileri, Türleri ve Tedavi Yöntemleri

Skolyoz Nedir? Belirtileri, Türleri ve Tedavi Yöntemleri

Skolyoz, omurganın sağa ya da sola doğru anormal şekilde eğrilmesiyle ortaya çıkan yaygın bir ortopedik rahatsızlıktır. Bu durum, hareketliliği sınırlayarak ve çeşitli belirtilerle hastaların günlük yaşamını zorlaştırabilir. Eğriliğin derecesi hastadan hastaya değişkenlik gösterdiği için tedavi yöntemleri de bu dereceye ve semptomlara bağlı olarak belirlenir. Omurga eğriliğinin kendiliğinden düzelmesi oldukça nadir olup, fiziksel terapi, skolyoz egzersizleri ve cerrahi müdahaleler gibi tedavi seçenekleri ile yönetilebilir.

Skolyoz Nedir?

Skolyoz, genellikle ergenlik döneminde teşhis edilen, omurganın yana doğru anormal bir şekilde eğrilmesidir. Bu durum, omurganın sağlığını olumsuz etkileyebilir ve duruş bozukluklarına yol açabilir. Skolyoz, serebral palsi ve kas distrofisi gibi bazı hastalıklarla ilişkilendirilebileceği gibi, çocukluk dönemi skolyozunun çoğu vakasının nedeni ise henüz belirlenememektedir. Çoğu skolyoz vakası hafif semptomlarla seyretse de, bazı çocuklarda büyüme süreciyle birlikte semptomlar kötüleşebilir.

Skolyoz Neden Olur?

Skolyoz, omurganın anormal bir şekilde eğrilmesine yol açan çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Bu faktörler genellikle şu şekilde sıralanabilir:

Genetik Yatkınlık: Ailede skolyoz öyküsü bulunan bireylerde, genetik faktörler nedeniyle skolyoz gelişme olasılığı daha yüksektir. Ailevi faktörler, bu rahatsızlığın oluşumunda önemli bir rol oynayabilir.

Doğuştan Gelen Kas ve İskelet Sistemi Anomalileri: Bazı doğuştan gelen rahatsızlıklar, omurganın düzgün gelişmesini engelleyebilir. Bu tür fiziksel bozukluklar skolyoza yol açabilir.

Sinir ve Kas Hastalıkları: Serebral palsi, kas distrofisi gibi nörolojik hastalıklar, kasların ve sinirlerin düzgün çalışmamasına neden olarak omurganın eğrilmesine yol açabilir.

Bilinmeyen Sebepler (İdiopatik Skolyoz): Çoğu skolyoz vakasında, eğriliğin tam nedeni belirlenemez. Bu tür skolyoz, "idiopatik" olarak adlandırılır ve genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar.

Skolyoz, farklı sebeplerden dolayı gelişebileceği için her vaka kendine özgüdür ve tedavi süreci de buna göre şekillenir.

Skolyoz Belirtileri Nelerdir?

Skolyoz, omurganın bir tarafa doğru eğrilmesiyle kendini gösteren bir rahatsızlıktır ve çeşitli belirtilerle fark edilebilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:

Bir kürek kemiğinin diğerine göre daha belirgin olması

Kalçalardan birinin diğerine göre daha yüksek veya çıkık olması

Göğüs kafesinin bir tarafında belirgin bir çıkıntı oluşması

Omurgada anormal bir eğrilik veya şekil bozukluğu

Skolyoz ilerledikçe sırt ağrıları

Uzun süre oturmak ya da ayakta durmakta zorluk yaşama

Başın, vücutla uyumsuz şekilde hizalanması

Dururken kolların vücutla simetrik olmaması ve sarkma görülmesi

Öne doğru eğildiğinde sırtın yan taraflarında yükseklik farkı oluşması

Kaburgaların, ön veya arka yönden asimetrik bir şekilde görünmesi

Bu belirtiler, başka omurga hastalıkları veya deformiteleriyle karışabilir. Ayrıca, bir yaralanma veya enfeksiyon da skolyoza benzer belirtiler verebilir. Bu yüzden doğru tanı için uzman bir doktordan yardım almak önemlidir.

Skolyoz Türleri Nelerdir?

Skolyoz, üç ana türe ayrılır: İdiopatik skolyoz, nöromusküler skolyoz ve konjenital skolyoz. Her bir tür, farklı nedenlerle ortaya çıkar ve tedavi yaklaşımları da buna göre değişir.

İdiopatik Skolyoz
İdiopatik skolyoz, en yaygın skolyoz türüdür ve kesin bir nedeni bulunmayan omurga eğriliğini ifade eder. "İdiopatik" terimi, hastalığın kökeninin bilinmediği anlamına gelir. Araştırmalar, genetik faktörlerin bu tür skolyozun gelişiminde önemli bir rol oynadığını göstermektedir.

Nöromusküler Skolyoz
Bu tür skolyoz, omurgayı destekleyen kas ve sinirlerdeki anormallikler nedeniyle meydana gelir. Genellikle, serebral palsi, kas distrofisi, spina bifida gibi nörolojik hastalıklar ile birlikte görülür. Bu durumlar, omurganın düzgün hizalanmasını engelleyerek eğrilik oluşmasına neden olabilir.

Konjenital Skolyoz (Doğuştan Skolyoz)
Konjenital skolyoz, doğumdan önce meydana gelen omurga anormalliklerinden kaynaklanır ve oldukça nadirdir. Bu durum, embriyonik gelişim sırasında omurların düzgün bir şekilde oluşmaması sonucu ortaya çıkar ve doğumda tespit edilebilir.

Her bir skolyoz türü, tedavi yöntemleri ve ilerleme hızı bakımından farklılıklar gösterebilir. Bu nedenle doğru tanı ve uygun tedavi için uzman bir doktora danışmak önemlidir.

Skolyoz Dereceleri Nelerdir?

Skolyoz, eğriliğin derecesine göre hafif, orta ve şiddetli olmak üzere üç kategoriye ayrılır.

Hafif Skolyoz: 20 dereceye kadar olan eğriliklerdir. Genellikle tedaviye gerek yoktur, ancak düzenli kontrollerle eğriliğin ilerleyip ilerlemediği takip edilmelidir.

Orta Dereceli Skolyoz: 20 ile 40 derece arasındaki eğriliklerdir. Bu tür skolyoz, özellikle 10-15 yaş arasında teşhis edilir ve genellikle korse ve fizik tedavi ile tedavi edilir.

Şiddetli Skolyoz: 40 derece ve üzerindeki eğriliklerdir. Bu seviyedeki skolyoz, ciddi belirtiler gösterdiği için cerrahi müdahale gerekebilir.

Skolyoz tanısı için eğriliğin en az 10 derece olması gerekir. 10 derecenin altındaki eğrilikler ise "spinal asimetri" olarak değerlendirilir.

Skolyoz Tedavisi: Omurga Eğriliği Nasıl Düzeltilir?

Skolyoz tedavisi, eğriliğin derecesine ve hastanın yaşına göre farklılık gösterebilir. Cerrahi olmayan tedavi yöntemlerinde, düzenli doktor kontrolleri ile eğriliğin izlenmesi önemlidir. Ayrıca, ağrıyı hafifletmek için doktor önerisiyle ağrı kesiciler kullanılabilir. Kasları güçlendirmek ve esnekliği artırmak için egzersizler önerilir. Omurgayı desteklemek amacıyla sırt korsesi takılabilir ve fizik tedavi uygulanabilir. Fiziksel terapiler, duruşu düzeltmeye yardımcı olur. Düşük yoğunluklu egzersizler, örneğin yüzme ve günlük esneme hareketleri de tedavi sürecinin bir parçasıdır.

Cerrahi Tedavi
Konservatif tedavilere yanıt vermeyen skolyoz vakalarında cerrahi müdahale gerekebilir. Ameliyatın amacı, omurgayı stabilize etmek, dengeyi sağlamak ve sinirler üzerindeki baskıyı azaltmaktır.

Skolyoz Ameliyatı İçin Kullanılan Yöntemler:

Spinal Füzyon: Omurga kemikleri birleştirilerek stabilize edilir ve yerinde durması için metal teller yerleştirilir.

Genişletilebilir Çubuk: Çocukların büyüyen omurgasını desteklemek için yerleştirilen genişletilebilir çubuklar, çocuk büyüdükçe uzatılabilir.

Ameliyat Sonrası Süreç
Ameliyat sonrasında fizyoterapi süreci başlar. İlk birkaç gün boyunca hasta, yatakta kendi başına hareket edene kadar özel tekniklerle döndürülür. Ameliyatın ardından sıvılar damar yoluyla verilir ve birkaç gün sonra çıkarılır. Fizyoterapist, hastanın yavaşça ayağa kalkmasına yardımcı olur. Omurganın korunması amacıyla, 3 ila 6 ay boyunca korse takılması gerekebilir. Hastalar, genellikle 6 ila 9 gün içinde taburcu edilir ve evlerine dönerler.

Skolyoz, omurganın anormal eğriliğiyle karakterize bir hastalıktır ve tedavisi, eğriliğin derecesine ve hastanın yaşına göre değişir. Hafif vakalar, fizik tedavi, egzersiz ve sırt korsesi gibi cerrahi olmayan yöntemlerle yönetilebilir. Ancak, ileri dereceli skolyoz vakaları için cerrahi müdahale gerekebilir. Erken teşhis ve uygun tedaviyle skolyozun ilerlemesi engellenebilir ve hastalar yaşam kalitesini artırabilir. Düzenli doktor takibi, tedavi sürecinde büyük önem taşır.