Astım Hayatınızı Etkilemesin

Astım Nedir?

Astım, solunum yollarındaki iltihaplanma ve kasların gerilmesinin yol açtığı kronik bir akciğer rahatsızlığıdır. Bu hastalıkta, akciğerlerdeki bronşiyal yollar daralır ve şişer, bu da nefes almayı zorlaştırarak öksürük, hırıltı, göğüste baskı hissi ve nefes darlığı gibi belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur.

Nefes almayı zorlaştırarak bireylerin günlük yaşamını etkileyen astım, tetikleyicilerden kaçınılması ve doktorun önerdiği ilaçların düzenli bir şekilde kullanılmasıyla kontrol altına alınabilir ve nöbetlerin önlenmesi sağlanabilir. Bazı kişilerde daha hafif seyreden astım, özellikle çocuklarda zamanla kronikleşip astım krizlerine yol açabilir.

Astım Neden Olur?

Alerjileri tetikleyen polen, toz akarları, evcil hayvan tüyleri gibi faktörlerin yanı sıra soğuk hava, grip ve aşırı egzersiz gibi durumlar, akciğerlerdeki bronş tüplerinin daralmasına ve hava yollarındaki kasların kasılmasına sebep olur.

Genel olarak, tetikleyicilerle birlikte astımın ortaya çıkma sebepleri şu şekildedir:

Polen, toz akarları ve evcil hayvan tüyleri gibi alerjenlerin astım hastalığına etkisi

Polen, toz ve evcil hayvan tüyleri gibi alerjenler, astım belirtilerini tetikleyebilir veya mevcut astım durumunu kötüleştirebilir. Akciğerin bu alerjenlere maruz kalması, hava yollarında iltihaplanma ve daralma meydana getirerek nefes darlığı, hırıltı ve öksürük gibi astım semptomlarının ortaya çıkmasına yol açabilir. Bu nedenle, astım semptomları ya da mevcut astım rahatsızlığı bulunan kişilerin bu tür tetikleyicilerden kaçınması önemlidir.

Polen: Ağaçlar, çimenler ve yabani otlar gibi bitkiler tarafından üretilen polenler, özellikle mevsimsel alerjiler ve alerjik astım riski taşır. Polenler aynı zamanda burun akıntısı, hapşırma ve gözlerde kaşıntı gibi semptomlara yol açarken, astım belirtilerini de tetikleyebilir.

Toz akarları: Ev tozu içinde yer alan mikroskobik canlılar olan toz akarları, yıl boyunca alerji ve astım semptomlarını artırabilir. Toz akarlarına maruz kalmak, burun tıkanıklığı, hapşırma ve astım belirtilerini kötüleştirebilir.

Evcil hayvan tüyleri: Özellikle kedi ve köpek sahipleri için astım riski söz konusudur. Kediler, köpekler ve diğer tüylü hayvanların deri döküntüleri, tüyleri ve tükürükleri alerjen olarak solunum yollarını etkileyebilir. Bu alerjenler, alerjik reaksiyonlara ve mevcut astım semptomlarının şiddetlenmesine neden olabilir.

Bu alerjenlerin astım hastalığını önlemek veya mevcut astım üzerindeki etkisini azaltmak için alerjenle temasın azaltılması ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması önemlidir. Bunları engellemek amacıyla, kişi evde düzenli temizlik yapmalı, şartlar uygun olduğunda hava temizleyiciler kullanmalı ve doktor onayıyla reçeteli ilaçlar kullanmalıdır.

Soğuk algınlığı ve grip gibi enfeksiyonlar

Astımın tetikleyicileri arasında soğuk algınlığı ve grip de bulunmaktadır. Bu hastalıklar, astım hastalarının hava yollarında iltihaplanma ve daralmaya neden olarak astım semptomlarınınkötüleşmesine ya da astım ataklarının sıklığının artmasına yol açabilir. Özellikle grip, astım hastalarında ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve hastalığın şiddetlenmesi durumunda hastaneye yatış gereksinimi doğurabilir.

Bu tür riskleri engellemek veya azaltmak için, astım hastası olmasalar dahi her bireyin her yıl grip aşısı yaptırması önerilir. Grip aşısı, grip virüsüne karşı koruma sağlayarak astım semptomlarının kötüleşmesini veya astıma yakalanma olasılığını düşürebilir.

Ayrıca hijyen kurallarına dikkat etmek de büyük önem taşır. Ellerin düzenli olarak yıkanması, hastalarla temastan kaçınılması ve kalabalık ortamlardan uzak durulması, gerektiğinde ise maske takılması, enfeksiyon riskini azaltabilir. Astım hastalarının bağışıklık sistemini güçlendirmek için dengeli beslenme, düzenli egzersiz yapma ve yeterli uyku alarak vücut dirençlerini artırmaları da önemlidir.

Astım hastaları, soğuk algınlığı veya grip belirtileri göstermeye başladıklarında vakit kaybetmeden doktora başvurmalıdır.

Genetik ve çevresel faktörler

Astım, solunum yollarını etkileyen bir hastalık olup, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu gelişir. Hastalığın oluşumunda rol oynayan unsurlardan biri aile geçmişidir; bu faktör, genetik yatkınlık olarak adlandırılır. Örneğin, anne ya da babadan birinin astım geçmişi varsa, çocukta astım riski de artar. Bu durum, genetik faktörlerin astımın gelişiminde etkili olduğunu gösterir.

Bununla birlikte, genetik araştırmalar astım ile ilişkilendirilen pek çok genin varlığını ortaya koymuştur. Özellikle bağışıklık sistemi ve iltihaplanma süreçlerinde etkili olan genlerdeki farklılıklar, astım riskini artırabilir. Ancak unutulmamalıdır ki, genetik yatkınlık tek başına astımın gelişmesi için yeterli değildir. Çevresel faktörler de bu süreçte önemli bir rol oynar. Özellikle hava kirliliği ve solunum yolu enfeksiyonları, genetik yatkınlığı olan bireylerde astımın ortaya çıkmasını tetikleyebilir. Bu nedenle, astımın oluşumu, genetik ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesiyle meydana gelir.

Astım Belirtileri Nelerdir?

Astımın en yaygın belirtileri arasında nefes alıp verirken duyulan hırıltı sesi bulunur. Bunun yanı sıra, nefes darlığı, göğüste sıkışma, öksürük ve konuşmada güçlük çekme gibi semptomlar da sıkça görülür.

Astım krizlerinde görülen belirtiler ise şu şekildedir:

Astıma Ne İyi Gelir?

Astıma iyi gelen besinler arasında elma, portakal, nar, zencefil, zerdeçal, balık, ıspanak ve domates suyu bulunur. Bunları günlük beslenme düzenine eklemek, düzenli egzersiz yapmak, stresten kaçınmak, sigara içmemek ve yeterli uyku almak astım için faydalıdır. Ayrıca, süt ve yumurta gibi D vitamini kaynakları, karoten açısından zengin havuçlar ve yeşil yapraklı sebzeler de astımın yönetilmesinde yardımcı olabilecek doğal çözümler arasındadır.

Astıma iyi gelen doğal yöntemler şunlardır:

Astım Teşhisi Nasıl Konur?

Astım hastalığı, bazen hafif seyredebilirken bazen de kronik hale gelebilir. Özellikle astım ve alerjik hastalıkların erken dönemde teşhis edilmesi, hastalığın ilerlemesini engellemek ve ciddi sonuçların önüne geçmek açısından büyük önem taşır.

Astım tanısında kullanılan yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

Astım Tedavisi ve Astım İlaçları

Astımın kesin bir tedavisi bulunmamaktadır, ancak hastalığın semptomlarını hafifletmek için çeşitli yöntemler uygulanabilir. Astım tedavisinde yaygın olarak kullanılan ilaçlardan biri kortizondur. Bununla birlikte, astım tedavisinde iki ana ilaç grubu kullanılır: hastalığı tedavi eden ya da kontrol altında tutan ilaçlar ve semptomları rahatlatmaya yönelik ilaçlar. Astım tedavisinde hangi ilaçların ne kadar süreyle ve hangi durumlarda kullanılacağı, doktor tarafından belirlenmelidir.

Kortizonun yanı sıra, astım tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:

Bronkodilatörler: Bu ilaçlar, solunum yollarındaki kasları gevşeterek hava yolunun açılmasına yardımcı olur. Gevşemiş kaslar, hava akışını kolaylaştırır ve mukusun solunum yollarında daha rahat hareket etmesini sağlar. Bu ilaçlar, semptomlar ortaya çıktığında rahatlama sağlar ve özellikle aralıklı veya kronik astım için kullanılır.

Antiinflamatuar ilaçlar: Bu ilaçlar, solunum yollarındaki iltihaplanmayı ve mukus üretimini azaltarak havanın akciğerlere geçişini kolaylaştırır. Doktorlar, kronik astım semptomlarını kontrol altına almak veya engellemek amacıyla bu ilaçları düzenli olarak kullanmanız için reçete edebilir.

Biyolojik tedaviler: Uygun inhaler tedavisine rağmen şiddetli astım semptomları devam ediyorsa, biyolojik tedaviler tercih edilebilir. Bu tedavi, şiddetli astım vakalarında kullanılır.

Astım Risk Faktörleri Nelerdir?

Astım hastalığına yakalanma riski, aşağıdaki durumlarla artabilir: