Prostat Hastalıkları Teşhis ve Tedavileri

Prostat, tüm erkeklerde bulunan, bir ceviz büyüklüğünde ve idrar torbasının idrar kanalı ile birleştiği yerin hemen etrafında bulunan bir organdır.  En sık görülen prostat hastalıkları, iyi huylu prostat büyümesi (BPH), prostat enfeksiyonları (prostatit) ve prostat kanseridir.

İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH)

Prostat hastalıkları arasında sık görülen hastalıklardan birisi iyi huylu prostat büyümesi (BPH)’dir. Yaşlanmayla birlikte erkeklerde oluşan hormonal değişikliklerle ilişkilidir. Eğer BPH nedeni ile prostat idrar kanalını daraltırsa hastada yaşam kalitesini de ciddi ölçüde bozabilecek , normal idrar yapma biçiminizi etkileyebilir ve yaşam kaliteniz üzerinde olumsuz bir etki yaparak alt idrar yolu semptomlarına yol açabilir. Ürolojide en sık tanı konulan hastalıktır.

Prostat Enfeksiyonları

Prostat hastalıkları içinde sık görülen hastalıklardan Prostatit en basit tanımıyla, prostat bezinin iltihaplanmasıdır. 50 yaşın altındaki erkeklerde en sık karşılaşılan üreme sistemi hastalığıdır.

Prostat Kanseri

Prostat kanseri, prostat bezinin habis tümörlerine verilen genel isimdir ve diğer kanser türleri gibi sağlıklı hücre çoğalmasının ve yıkımının bozularak tümör adı verilen doku kitlelerinin oluşması ile ortaya çıkar.

Prostat kanseri genellikle yavaş gelişir ve hastada belirgin, prostat kanserine özgü şikayetlere sebep olmaz. Hızlı ilerleyen prostat kanseri nadirdir ve bu nedenle hastalarda beklenen yaşam süresi diğer organ kanserleri ile kıyaslandığında göreceli olarak uzundur.

Prostat kanseri gelişme riski yaşla beraber artar. Yaş prostat kanseri için en önemli risk faktörüdür. Son yıllarda artan ortalama yaşam süreleri prostat kanserini Avrupa’da erkeklerde en sık gözlenen kanser haline getirmiştir. Kanıtlanmış diğer risk faktörleri ailede prostat kanseri varlığı ve Afrikalı kökenli olmak olarak sıralanabilir. Et ve süt ürünlerinin fazla tüketilmesi risk faktörü olarak dile getirilse de bunları destekleyecek çalışmalara ihtiyaç vardır.

Prostat Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Doğrudan prostat kanserine bağlanabilecek bir belirti/bulgu yoktur. Çoğu olguda şikayetler iyi huylu prostat büyümesi (BPH) ve/veya idrar yolları enfeksiyonu nedeniyle oluşur. Eğer prostat kanseri semptomlara neden olursa, bu durum hastalığın oldukça ilerlemiş olduğunu gösterir. Yine de gelişmesi durumunda ileri araştırma için Üroloji Uzmanına başvurulması gereken semptomlar şu şekilde sıralanabilir:

• İşeme semptomları (sık idrara çıkma, idrar akım hızında azalma gibi)
• İdrarda kan görülmesi
• Sertleşme problemleri / cinsel fonksiyonlarda bozulma / menide kan görülmesi /boşalma anında ağrı
• İdrar kaçırma
• Barsak kontrolünde problemler
• Kalça, sırt, bel, göğüs ya da bacaklarda ağrı
• Bacaklarda güçsüzlük, halsizlik

Prostat Kanseri Teşhisi

Prostat kanseri taraması için parmakla makattan prostat muayenesi ve kanda PSA (prostata spesifik antijen) bakılması en yaygın kullanılan yöntemlerdir. Prostat kanseri şüphesi olan hastalarda ise ultrason kılavuzluğunda makattan prostat biyopsisi ile prostat bezinden parça alınarak patolojik olarak değerlendirilir. Günümüzde daha doğru risk değerlendirilmesi ve hastalık evrelemesi için prostat bezine yönelik manyetik rezonans görüntüleme (mp-Prostat MRI) de gerekli durumlarda yapılmaktadır.

Prostat Kanseri Tedavisi

Prostat kanseri tedavisi hastalığı evresine, vücuda yayılma durumuna ve daha önce aldığı tedavilere göre değişkenlik göstermektedir.

Aktif İzlem: Prostat kanserinin özellikle erken evrelerde oldukça yavaş ilerlediği bilindiği için çok erken aşamada tanı alan hastalarda sıkı bir takip programı ile tedavi şansını kaybetmeden hastanın takip edilmesi son yıllarda oldukça yaygınlık kazanmış bir tedavi yöntemidir. Hastaya düzenli aralıklarla parmakla rektal muayene, PSA ölçümü, prostat biyopsisi ve mp-Prostat MRI’dan oluşlan bir takip programı oluşturulur ve hastalığın ilerlediğine dair bir bulgu saptanması halinde mevcut tedavi yöntemlerinden uygun olan ile hasta tedavi edilir.

Cerrahi Tedavi: Prostat bezinin tamamının çıkarılarak geride kalan idrar kanalı ve mesanenin yeniden birbirine bağlandığı ameliyata ‘Radikal Prostatektomi’ adı verilir. Radikal prostatektomi günümüzde açık, laparoskopik ya da robotik teknikle yapılabilmektedir.

Radyoterapi: Radyoterapi, kanser hücrelerinin yüksek enerjili ışınlarla yok edilerek büyümelerinin önlendiği tedavi yöntemidir.

Hormon Tedavisi: Prostat kanser hücreleri büyümek için testosteron denilen erkeklik hormonuna ihtiyaç duyar. Bu tedavide amaç testosteron kaynağını ortadan kaldırmak ya da üretimini bloke etmektir. Vücuttaki testosteron seviyesinin düşmesiyle, tümör büyümesi yavaşlar.