Hipertansiyon Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Hastaların %95’inde hipertansiyonun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Nedeni bilinmeyen %95’lik gruba “esansiyel hipertansiyon hastaları” denmektedir. Hastaların sadece %5’inde hipertansiyon nedeni, bir başka deyişle tansiyon yükselmesinin sebebi bilinebilmekte. Sebebi bilinen %5’lik grupta da çoğunlukla hipertansiyonun böbrek hastalıkları ile ilişkili olduğu saptanmaktadır. Ciddiye alınması gereken diğer risk faktörleri arasında da genetik faktörler, aile bireylerinde hipertansiyon olması ve yaşantımızdaki stres sayılabilmektedir.

Stres kan basıncında ani yükselme yapabilir. Ayrıca insülin direnci de hipertansiyon gelişmesi riskinin bir belirleyicisi olduğu bilinmektedir. Unutulmaması gereken bir konu da günlük fizik aktivite azaldıkça kan basıncının yükselme eğilimi içine girdiğidir.

Hipertansiyon hastaları sigaradan ve alkolden uzak durması, diyet ve egzersiz yapması ve genellikle tuzsuz yemekler tercih etmesi, günde 6 gr’dan az tuz tüketmesi önemlidir. Kafein alımı da hastaların uzak durması gereken konulardan birisidir. İşlenmiş gıdalardan ve sofrada tuzluk kullanmaktan kaçınılmalıdır.

Hipertansiyon birçok hastalığa neden olmaktadır. Örneğin kronik böbrek yetersizliğinin, şeker hastalığından sonraki ikinci sebebi hipertansiyon hastalığıdır. Böbrek yetersizliğinin gelişmesini geciktirmek ve önlemek için hastalığın erken teşhis edilmesi ve kan basıncının kontrol altına alınması kritik önem taşır.

Hipertansiyon kontrol altına alınmadığında beyin kanaması sonucunda inme yani felç geçirme riski bulunmaktadır. Bu nedenle hastalık kontrol altında tutulmalı ve tedavi süresince hastalık sürekli gözlemlenmelidir.

Kalp damar tıkanıklıkları, kalp yetersizliği, bacak atar damar tıkanıklığı, böbrek yetmezliği, göz dibinde kanama ve körlük, ani kalp ölümü riski, hipertansiyonu bulunan hastalarda çok yüksektir. Bu hastalarda hipertansiyonun sıkı bir şekilde kontrol altında tutulması ciddi önem arz etmektedir.

Yaşam tarzı değişiklikleri önerdiğimiz hastalarımıza aynı zamanda ilaç tedavisi de başlamaktayız. Bireyselleştirilmiş tedavi her hastamıza özgün ilaç ile sağlanmaktadır. Bazı hastalarımıza birden fazla ilaç vermek durumunda kalabiliyoruz. Bu hastalarımızda kilo kaybı ile antihipertansif ilaçların sayısı ve dozu azaltılabilir. Ayrıca meyve, sebze, balık, lifli gıdalardan zengin tuzsuz diyet ile kan basıncında düşme sağlanabilir. Hasta bireyler de sistolik kan basıncının 140 mmHg’nın, diyastolik kan basıncının ise 90 mmHg’nın altında tutulması hedeflenmelidir. Kan basıncının daha da azaltılması özellikle inme (felç) oranının azaltılması, böbrek fonksiyonlarının korunması ve kalp yetersizliğinin ilerlemesinin önlenmesinde de yararlıdır. Bunun için hastalarımızın hekimlerinin verdikleri ilaç tedavilerine uymaları ve kontrollerini aksatmamaları büyük önem taşımaktadır.

Toplumun yaşam biçimi ve özellikle beslenme alışkanlıkları kan basıncını ciddi anlamda etkileyen faktörler olarak karşımıza çıkar. Hipertansiyona yol açabilen zararlı beslenme alışkanlıkları arasında fazla kalorili besin tüketmek, aşırı tuz tüketmek, yetersiz potasyum alımı, aşırı alkol tüketmek sayılabilir. Yaşam biçiminin sedanter olması, bir diğer deyişle harekesizlik ve egzersiz yapmamak, fazla kilo alımı gibi etkenler de hipertansiyona davet çıkarmaktadır. Bunların yanı sıra psikososyal stresin azaltılması da tansiyonu kontrol altında tutmak için önemlidir. Ayrıca tansiyon hastalarının tuzlu zeytin, tuzlu peynir, turşu yeme, şalgam suyu içme alışkanlığı var ise bırakmalarını önermekteyiz.