Diz Protezleri
Diz protezleri, diz kireçlenmesi hastalığında uygulanan bir tedavi yöntemidir. Hastanemiz Ortopedi ve Travmatoloji hekimlerinden Op. Dr. Zafer SOYDAN diz kireçlenmesi ve diz protezi ameliyatı ile ilgili merak edilenleri sizler için anlattı.
Diz Kireçlenmesi ( Gonartroz) Nedir?
Gonartroz hastalığı, gerek idiopatik olarak gerekse de diz eklemini tutan çeşitli hastalıklara bağlı olarak diz ekleminin kıkırdak tabakasının ilerleyici ve geridönüşsüz olarak hasarlandığı hastalıktır.
Diz kireçlenmesi, hastada çok ciddi fonksiyon bozukluğu, hareket kaybı, şiddetli ve tedaviye cevap vermeyen ağrıya yol açan, hastanın yaşam kalitesini bozan ve tedavi edilmediği takdirde sakatlayıcı da olabilen bir hastalık türüdür.
Diz Kireçlenmesinin Sebepleri Nelerdir?
Bu hastalığın en sık görülen sebebi ileri yaşa eşlik eden obezitedir.
- Diz eklemini tutan çeşitli enfeksiyonların oluşturduğu kalıcı kıkırdak hasarı,
- eklem içi dizilimi bozan travmalar,
- eklemi tutan kırıklar,
- bacaklarda dizilimi bozan durumlar
da bu hastalığın sebepleri arasında yer alır.
Diz Protezi Ameliyatı Nedir?
Diz protezi; gonartroz/diz kireçlenmesi hastalığında yapılan bir ameliyattır.
Bu ameliyatta bozulmuş olan tüm yapılar özel malzemeler ile gerekli kesiler yapılarak eklemden uzaklaştırılır.
Özel hazırlanmış malzemeler ve teknikler kullanılarak kişiye üstüne rahatça basabileceği, yük taşıyan ve belli bir hareket açıklığı kazandıran sentetik bir eklem oluşturulur.
Diz Protezi Ameliyatı Ne Kadar Sürer?
Ameliyat ortalama 1 saat sürmektedir.
Diz Protezi Ameliyatında Protez Seçimi Nasıl Yapılır?
Ameliyatta kişiye göre özelleştirilmiş seçenekler sunan bir malzeme yelpazesi vardır.
Hastanın ameliyat öncesi değerlendirmesi yapılarak en uygun hangi malzemelerin kullanılacağına karar verilir.
Temel olarak diz protezleri; uyluk kemiğine ve kaval kemiğine birer adet implante edilen metal komponentler ve bunların birbirine uyumlu ve en az sürtünmeyle çalışmasını sağlayan bir polietilen parça olmak üzere üç parçadan oluşur. Bazı durumlarda diz kapağının altına implante edilen bir polietilen parça daha eklenebilmektedir. Bu metal metal parçalar kemik çimentosu (bone cement) ismi verilen özel bir madde kullanılarak kemiğe implante edilir.
Bu protezler diz içinde hangi yapıları kestiklerine veya koruduklarına göre gruplanabilir. Yine harekete ne ölçüde izin verdiklerine göre de gruplanabilir, bu kapsamda birçok protez markası ve sistemi mevcuttur. Bunların hasta için hangisinin en uygun olduğuna ortopedi cerrahı karar verecek ve hastasını bilgilendirecektir.
Diz Protezi Ameliyatından Sonra Hasta Ne Kadar Sürede Normale Döner?
Bu ameliyat sonrasında beklenen, hastanın ameliyattan sonraki gün yürütülmesi, bir hafta içinde ise bir kat merdiven (10-12 basamak) çıkar hale gelmesidir.
Bunun için bir an önce hareket ve güçlendirme egzersizleri başlanır.
Ortalama 2 hafta sonra ameliyat dikişleri alınır. Ortalama 6 hafta içinde desteksiz yürümesi hedeflenir. Hastanın 2 ile 6 ay arası bir sürede tamamen ağrısız ve fonksiyonel bir dize kavuşması beklenir.
Diz Protezi Ameliyatının Komplikasyonları Nelerdir?
Bu ameliyatın en önemli iki komplikasyonu pıhtı oluşması ve enfeksiyon riskidir. Bunu engellemek için özel kan sulandırıcı ilaçlar ve antibiyotikler hastanın durumuna göre belirli sürelerde kullanılır. Bu riskler gerçekleşmediği takdirde, uygun yapılmış bir diz protezi kişinin yaşam kalitesini son derece yükseltir ve hastada büyük bir memnuniyet yaratır.
Diz Protezi Ne Kadar Süre Dayanır?
Bu protezlerin dayanma süreleri, gelişen teknolojiyle beraber üretim tekniklerinin artışıyla git gite artış göstermiştir. Şu anda, uygun şartları sağlayan hastalarda ortalama 18-20 yıllık bir dayanma süresi öngörülmektedir.
Revizyon Diz Protezi Ameliyatı Nedir?
Eğer hastada bir sebepten dolayı protez değişimi gerekirse, bunun için özel üretilen ve revizyon diz protezi ismi verilen malzemeler kullanılır. Bunlar önceki yapılandan farklı seçeneklere ve özelliklere sahip olup, kemik uçlarında oluşan deformasyonları ve kayıpları telafi eden, dizilim bozukluklarını düzelten özel parçalara sahiptir. Bu sayede bozulmuş/yıpranmış olan diz protezleri de düzeltilebilmekte ve hastanın yaşam konforu büyük bir başarıyla yeniden sağlanabilmektedir.