Diz Ağrılarında Kök Hücre Uygulamaları

Diz ağrısı neden olur?

Hareketsizlik eklemlerimize zarar verdiği gibi sınırları zorlayan aşırı derecede kullanım da eklemlerimize zarar verir. Eklemlerimiz de tüm vücudumuzla beraber yaşayan ve yaşlanan organlarımızdır. Hayatımızın ilk aylarından itibaren ömür boyu bizi istediğimiz yere taşıyan dizlerimiz tıpkı göz, kulak, kalp ve diğer organlarımız gibi zamanla yıpranmaktadır. Dizlerimizde yaşa bağlı yıpranmanın yanı sıra kullanıma bağlı yıpranma da olabilmektedir. Profesyonel bir sporcu, yıllardır ayakta çalışan ve dizlerini aşırı yoran bir kişi ya da gün boyu ev işleriyle ve çocuklarla ilgilenmesi gereken bir anne -yaşı genç olsa da- diz eklemini aşırı kullandığı için sorunlar yaşayabilmektedir.

Diz Ağrılarında Kök Hücre Tedavisi Nedir?

Diz ağrıları en sık karşılaştığımız eklem ağrısı türüdür, bazen kısa süreli gelip geçici karakterde bir ağrı olurken bazen aylar hatta yıllarca süren kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde bozan müzmin bir sağlık sorununa dönüşebilmektedir. Diz ağrılarından kurtulmak için insanlar yüzyıllardır birçok tedavi yöntemi geliştirip uygulamışlardır. Özellikle son 50 yılda bilgi ve teknolojik imkanların artması ile bu sorunların daha anlaşılır hale gelip çözülmesi yönünde ciddi adımlar atılmıştır. İnsanlığın ortak tecrübesi ile geliştirilen ve uygulanan tedavi metotlarının en yenisi diz eklemi kök hücre uygulamalarıdır.

Kök hücre kavramı, her türlü dokuya dönüşme özelliğine sahip dönüştüğü dokunun anatomik ve fonksiyonel özelliklerini sergileme potansiyeli olan yüksek potansiyelli (pluripotent) hücreler için kullanılmaktadır. Tıbbın her alanında olduğu gibi ortopedi alanında da kök hücre temelli klinik uygulamalar hayat kurtarıcı olabilmektedir. Eskiden ümidi kesip kendi haline bırakılan ya da metalik implantlarla kaplanan bozulmuş kıkırdak dokular günümüzde kök hücre uygulamaları ile onarılarak tekrar kazanılabilmektedir. Kök hücre uygulamaları ile mutlak çözümü olmayan ve protez gerektiren kıkırdak sorunlarında dahi uzun bir süre rahatlama temin edebilmekteyiz.

Kök Hücre Tedavisinin Çeşitleri Nelerdir?

Eklem içi kök hücre tedavisi olarak bahsedilen tedavi yöntemlerinden en çok uyguladığımız ikisi PRP ve Yağ Doku kaynaklı kök hücre uygulamalarıdır.

1. Trombositten Zengin Plazma (PRP)

Günümüzde diz ağrıları için en sık uyguladığımız kök hücre temelli tedavi yöntemi diz içi PRP uygulamalarıdır. Bu uygulamada hastanın kendi kanı özel bir tüpe alınır. Belli hız ve devirde santrifüj işlemine tabi tutularak kan muhteviyatının tabakalar halinde ayrışması sağlanır. Kişinin kendi kanındaki onarıcı faktörlerin yoğunlaştığı üst katmanı dikkatlice alarak steril şekilde problemli dize enjekte etmekteyiz. PRP haline getirilen kanın normal kandan en az 4 kat daha fazla onarıcı kan hücresi içerdiği birçok çalışma ile ortaya konmuştur. Uygulamanın doğru yapılması başarı oranını artırmaktadır. İlk uygulamalar profesyonel sporcularda başlamış olup yıllar içinde klinik etkinliği görülen PRP tedavisin sadece sporculara değil her yaştan hastamıza güvenle uygulayabilmekteyiz. Kişinin kendi kanını uyguladığımız için PRP tekniğinde enfeksiyon ya da alerji ihtimali çok düşüktür. Bilinen bir zararı olmayan biyolojik bir tedavi yöntemidir.

2. Yağ Doku Kaynaklı Kök Hücre (ADSC)

Son yıllarda popüler olan diğer bir kök hücre uygulaması da kişinin kendi yağ dokusunun (göbek ya da uyluk bölgelerinden) alınarak eklem içine uygulanmasıdır. Kanda olduğu gibi yağ dokusunda da multipotent (etkileşime girdiği dokuya dönüşebilen) hücreler vardır ve bunlar kıkırdaktaki hasarlı bölgelerin onarımına katkı sağlamaktadır. Yağ dokunun kıkırdak hasarını iyileştirme potansiyelini 2014 yılında yaptığımız bir deney çalışması ile deneysel ortamda gösterip uluslararası literatüre ekledik. Yağ kaynaklı kök hücre elde edilmesi yönteminde kişinin göbek ya da basen bölgesinden küçücük bir kesi ile aldığımız 150 cc kadar yağ dokusunu özel bazı işlemlerden geçirerek onarıcı elemanlar açısından zengin bir hale getirerek ilgili ekleme uygulamaktayız.

Kök hücre uygulamalarının çoğu poliklinik şartlarında yapılmakla beraber defektin çok derin olduğu hastalarımızda poliklinik şartlarında yapılan uygulamalar yeterli etkinliği sağlamayabilir. Bu hastalarımızdaki daha lokal ve derin yerleşimli kıkırdak defektlerine ameliyathane ortamında kapalı ameliyat sistemi ile defektli bölgeye yama yaparak kök hücreleri yamanın altına yerleştirmekteyiz. İşlem yine kök hücre uygulaması olmakla birlikte lokal iyileşmeyi etkilemek için kök hücreler sadece defektli sahaya ekilmektedir. Bu uygulamalarda laboratuvarda hücre kültürü prosedürü olabildiğinden bazen birkaç seans ameliyat gerekebilmektedir.

Kök hücre uygulamalarında hastamızın durumu, beklentisi ve hedeflenen iyileşme potansiyeline göre karar vermekteyiz. Benzer problemlerle karşılaşan hastalarımızın sorunu görmezden gelmek ya da önemli bir sorun olmadığını düşünmek yerine konusunda uzman bir hekimle görüşerek tedaviye geç kalmadan başlamasını önermekteyiz.

Sağlıklı, ağrısız ve mutlu günler…