BACAK VARİSLERİ VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Halk arasında varis olarak bilinen venöz yetmezlik batı toplumlarında %20 gibi yüksek bir görülme oranına sahip bir hastalıktır. Kadın cinsiyet, uzun süreli ayakta kalmak veya oturmak, hormonal etkiler ve aile hikayesi önemli risk faktörleridir. Hastaların bacaklarında ağırlık ve yorgunluk hissi, ağrı ve gece krampları başlıca yakınmalardır. İleri dönemde çap artışı, şişlik, ciltte incelme ve parlaklaşma, renk değişikliği (pigmentasyon), dirençli kanamalar, zor iyileşen ülserasyonlar gibi daha ciddi tablolar karşımıza çıkabilir. Tanıda klinik hikaye ve muayene olsa da Doppler Ultrasonografi bulguları belirleyicidir. Doppler incelemesinin bu tetkikin eğitimini almış Radyoloji uzmanları tarafından yapılması kritik önem taşır.

Klinik muayene ve Doppler Ultrasonografi bulguları sonrasında tedavisine karar verilen hastalar için, ısı bazlı ve ısı bazlı olmayan ablasyon tedavileri mevcuttur. Isı bazlı teknolojiler, lazer, radyofrekans ve buhar bazlı tedavilerdir. Isı bazlı olmayan tedaviler skleroterapi denilen köpük ve yapıştırıcılar (siyanoakrilat) dır. Bu tedaviler genel ya da spinal anesteziye gerek olmadan gerçekleştirilebilen etkili yöntemlerdir. Bu terapiler hastane yatışına gerek olmayan günübirlik tedavilerdir.

Variste Tedavi Yöntemleri 

Her varis türünün (küçük, orta ya da büyük varisler) tedavisi birbirinden biraz farklıdır. Eskiden beri bilinen varis çorabı ve varis ilaçları varise ait yakınmaları azaltır ya da giderir ama varisleri yok edemez. Bilinen hiç bir ilaç ya da aldığımız doğal ürünler varisi yok edemez. Rahatlatıcı olarak kullanılan temel tedaviler: 

1. Varis çorabı: Varise bir etkisi yoktur ancak varis şikayet oluşturuyorsa (ağrı, yorgunluk, gece krampları gibi) bu şikayetleri azaltabilir ya da kaybolmasını sağlayabilir. Varis çorabı son derece faydalıdır ama varisi tamamen yok eden basit tedaviler olduğu için artık tedavide çok fazla önerilmez. Önerilen şey varisin ameliyat ya da ameliyatsız lazer, radyofrekans gibi yöntemlerle tedavi edilerek tamamen yok edilmesidir. 
2. Varis ilacı: Varis çorapları gibi varisi tedavi etmez, ilerlemesini engellemez.

Ameliyat Dışı Varis Tedavileri

1. Lazerle varis tedavisi
2. Radyofrekansla varis tedavisi
3. Yapışkanla varis tedavisi
4. Köpükle varis tedavisi (köpük tedavisi ana damar tedavisinde daha çok yardımcı bir tedavidir).

Varisi tedavi etmeden önce her varis türünün (küçük, orta ya da büyük varisler) tedavisinin birbirinden farklı olduğu bilinmelidir.

Variste Lazer, Radyofrekans ve Yapışkan Tedavileri

Bu tedavi yöntemlerinin tümü variste ameliyatsız tedavi yöntemleridir. Tedavi işleminde narkoz kullanılmaz, hastanede yatmaya gerek yoktur. Tedavi işlemi lokal uyuşturma ve damardan verilen ağrı kesici ve rahatlatıcı ilaçlarla tamamen ağrısızdır. Tedaviye yürüyerek gelir ve tedaviden hemen sonra yürüyerek gidersiniz. Ameliyatsız varis tedavisi yöntemleri birbirine çok benzer. Tedavinin birçok basamağı tıpatıp aynıdır. Tedavinin mükemmel olmasının birinci şartı ayakta yapılan renkli ultrason incelemenin çok iyi yapılmasıdır. Burada kaçak olan damarlar ortaya çıkar ve tedavinin haritası oluşturulur. Tedavi yapılan oda bazen normal bir oda bazen bir ameliyathane odasıdır.

İşlemlerde narkoz kullanan merkezler olsa da genellikle narkoz gerektirmeyen bir işlemdir. İşlemin tamamen ağrısız olması için, sadece iğne girim yerinin uyuşturulması (lokal anestezi) yetmeyebilir, ek yöntemlerin kullanılması daha konforlu olur. Bunlar içinde en sık kullanılanı sedasyon analjezi dediğimiz damardan rahatlatıcı ve ağrı kesici ilaçlar kullanılmasıdır. Bu yöntem hem son derece emniyetli hem de etkilidir. Bu yöntemle kişi rahatlar herhangi bir ağrı duymaz. İstenirse uyanık kalınabilir, istenirse tamamen uyutulabilir. Ama hala narkoz denen genel anestezi değildir.

Ameliyatsız Varis Tedavilerinin Avantajları:

1. Narkoz yani genel anestezi gerekmez.
2. Tedavi tamamen ağrısızdır. Ağrı kesmek ya da işleme ait korku ya da heyecanı gidermek için çok daha basit yöntemler kullanılır. Merkezimizde bu amaçla sadece kol damarında ilaçlar verilmektedir. Belden iğne yöntemi ya da narkoz kullanılmaz.
3. Bacaklarda ufacık kesi izleri dahil hiçbir şekilde iz kalmaz.
4. Hastaneye yatış gerekemez. Hastalar işlemden hemen sonra yürüyerek eve dönebilir.
5. Tüm işlem ultrason eşliğinde vücudun içindeki damarlar görülerek yapılır.
6. Ameliyatsız varis tedavi yöntemleri ameliyatla karşılaştırıldığında daha etkilidir ve varisin tekrarlama ihtimali ameliyat tedavisine göre çok daha azdır.

Varis Tedavisi Ne Kadar Etkilidir?

Aslında varis tedavisi tüm varis türlerinde varisi tamamen giderebilir. Ancak her tür için tedavi biraz farklıdır. Büyük varislerin tedavisi en etkili olandır. Ameliyatsız damar içinden yapılan lazer, radyofrekans tedavisi gibi yöntemler şu an dünyadaki en etkili yöntemlerdir. Orta boy yani ağ yapısındaki yeşil varisler genellikle köpük yöntemi ile tedavi edilir.

Bunlarda da bir veya bazen birden fazla tedavi yöntemi gerekebilir ama tamamen giderilmesi mümkündür. Kılcal damarlar tamamen giderilmesi daha zor ve uzun süren türdendir. Bacaktaki yoğunluğuna göre bir ya da bir kaç tedavi seansı gerekir. Hem skleroterapi hem de transkütan denen deriden yapılan lazer/radyofrekans tedavisi kullanılabilir.

Varis Tedavisi Sonrası Süreç

Damar içi lazer ya da radyofrekans yöntemleri tedavide ameliyatın yerini alan yöntemlerdir. Ne kadar kolay olursa olsun işlem sırası ve işlem sonrası hastalar için rahatsızlık verici olabilir. Merkezimizde varis tedavisi için en modern yöntemler kullanılmakta ve işlem konforlu ve tümüyle ağrısız bir şekilde yapılmaktadır. İşlem sonrası 2. saat evlerine gönderilen hastalarımız genellikle bir gün sonra normal hayatlarına dönebilir. Ama tedavi işlemi bazı kişilerde yaşantıyı 1-2 hafta etkileyebilir.

Tedavi Sonrası Varis Tekrarlar Mı?

Tedaviden sonra varisin tekrarlayıp tekrarlamayacağı en çok sorulan sorulardan biridir ve varisi olan herkes bu konuda farklı şey duymuştur. En büyük sorun da bir çok hastanın varis için tedavi olması ancak tekrarlamasıdır. Bu hastalarda büyük bir güvensizlik oluşturur. Tekrarlayan varislerin bir çok nedeni vardır. Her varis türünün (büyük, orta boy ve kılcal) tedavi sonrası tekrarlama şansı birbirinden farklıdır. Yeni ameliyatsız varis tedavisi ile (lazer, radyofrekans ve yapışkan yöntemleri) büyük varislerin tekrarlaması son derece seyrektir. Ancak eskiden yapılan ameliyatlarda varisin tekrarlaması daha fazladır. Orta boy yeşil varislerde ve kılcal varislerde sadece görünen varisleri giderebiliriz. Bunların kaynağı yoktur ve kaynağın kurutulması söz konusu değildir. Burada tedavi etsek de daha sonra kılcal ya da orta boy yeşil varis gelişme ihtimali olabilir. Bu da genellikle genetik yatkınlığa bağlıdır.