40 Yaşın Üzerinde Tarama Amaçlı Mamografi Neden Çekilmelidir?

Günümüzde meme kanseri kadınlarda kansere bağlı ölümler arasında akciğer kanserinden sonra ikinci sırada yer almasından dolayı bu kanserin önlenmesine ve erken tanısına  yönelik farkındalık gittikçe artmaktadır.  Yapılan çalışmalarda tarama yöntemleri ile erken tanı konulan ve tedavi edilen kanserlerin biri de meme kanseri olduğu  gösterilmiştir. Meme kanserinde mamografi ile tarama sonucunda elde edilen  erken tanı ile ölüm oranın düşürülmesinde  %20-70 oranında fayda sağlamaktadır. Bu nedenledir ki mamografi meme kanserinin tanısında "Altın Standart" olarak kabul edilmektedir.  Meme kanserinin tanısında diğer yöntemler  mamografinin yanında tamamlayıcı yöntemlerdir. 

Mamografi, düşük dozlarda  x ışını  (röntgen) kullanılarak yapılan basit, ucuz ve çok yararlı bir tanı yöntemidir. Memedeki kitleler belirli bir büyüklüğe ulaşmadan fizik muayenede fark edilmeleri mümkün değildir.  Bu ele gelmeyen ancak yaşamın ileri dönemlerinde kanser  riski  yüksek, küçük kitleleri saptamak için mamografi tetkiki kullanılır.  Saptanan bu küçük  lezyonlar erken dönemde tedavi edilebilmektedir. 

Bunun yanında mamografi fizik muayene sırasında ele gelen kitlelerin ayrıcı tanısı için kullanılmaktadır. Mamografi ile kitlenin iyi huylu bir hastalığa mı yoksa kansere mi ait olduğu konusunda doğruluk oranı yüksek bilgiler vermektedir. Mamografinin kanser tanısında doğruluk oranı yaklaşık % 85 civarında olup, oldukça yüksek ve değerli bir orandır.

Mamografi çekimi yapılırken hasta ayakta ve meme, mamografi cihazının iki bloğu arasına yerleştirilerek işlem gerçekleştirilir.  Bu işlem sırasında meme birkaç saniye iki blok arasında  hafifçe sıkıştırılır. Bu nedenle mamografi çekimi sırasında  hastanın memelerin en az hassas olduğu dönem seçilmelidir. Bu dönem mensturasyonun tamamlanmasından sonraki birinci haftadır.

Mamografi işlemi 40 yaşından sonra yapılmalıdır. Bu tetkik meme dokusunu 2 boyutlu olarak değerlendirilmesine olanak sağlamaktadır. Bütün meme dokusu sadece iki kesitle değerlendirilebilen özellikle yoğun meme dokusunun olduğu durumlarda, kanser hücrelerinin bulunduğu alan diğer dokulardan ayrıştırıcı görüntü oluşturmayabilir. Bu nedenle hormonların meme dokusu üzerindeki etkisinin azaldığı ve meme doku yoğunluğunun minimuma indiği 40 yaşından sonra mamografi tetkiki taramada kullanılmalıdır. 

Mamografi tetkiki  kısa süren ve vücut bütünlüğünü bozmayan bir işlemdir. Bu işlem  sırasında herhangi bir ilaç kullanılmamasından dolayı herhangi bir komplikasyonu yoktur. Mamografi işlemi sırasında kullanılan radyasyon dozu oldukça düşüktür. Radyasyonun kanser yapıcı bir etkisi bulunmaktadır ancak meme tetkiki sırasında kullanılan radyasyonun böyle bir etkisi olduğu kanıtlanamamıştır. Tabi ki günümüzdeki teknolojik gelişmeler ile birlikte düşük doz radyasyon ile yüksek kaliteli görüntüler alınabilen dijital mamografiler klasik mamografilerin yerini almaktadır.